Interne democratie bij politieke partijen
Op dit moment is het voor politieke partijen niet verplicht om hun leden toe te staan om wijzigingen aan te brengen aan het programma van de partij of om de leden te vragen of zij het partijprogramma steunen.
Nederland is een representatieve democratie waarbij de kiezer wordt vertegenwoordigd door gekozen volksvertegenwoordigers en op die manier invloed op wetgeving kan uitoefenen. Om ervoor te zorgen dat de kiezer ook daadwerkelijk goed wordt vertegenwoordigd door deze volksvertegenwoordigers, is het belangrijk dat de kiezer ook invloed heeft op de standpunten die de volksvertegenwoordigers in het parlement uitdragen.
Het is onwenselijk dat een partij bepaalde standpunten kan hebben, terwijl de meerderheid van de leden juist tegen die standpunten is. Naast dat dit de invloed van de kiezer op de volksvertegenwoordigers op wie zij gestemd hebben inperkt, maakt het de democratie ook kwetsbaar. Immers kan het inperken of afschaffen van de democratie een onderdeel van het partijprogramma van een partij zijn, zonder dat kiezers de mogelijkheid hebben om dat partijprogramma te wijzigen.
Nu is het zo dat de grondwet van Duitsland (Art. 21) - natuurlijk vanwege haar verleden waar zij tijdelijk door een partij tot dictatuur werd omgevormd - hier een heel handige oplossing voor heeft:
-
Iedereen mag lid worden van een partij en de leden mogen bepalen wat de partij voor inhoudelijke standpunten heeft. Partijen die hier niet aan conformeren kunnen door de Hoge Raad worden gedwongen om hun regels te veranderen.
-
Het is voor partijen niet toegestaan om te trachten de democratische rechtsorde te ondermijnen of af te schaffen. Partijen die dit proberen - via hun uitgedragen standpunten, de gedragingen van hun leden of anderszins - zullen ongrondwettelijk zijn. De hoge Raad zal hierover oordelen.
Ik stel voor om deze artikelen ook in onze grondwet op te nemen.